25 februari 2007 door Koen Smet
Er zijn wel meerdere anime uitgeverijen in het Nederlandse taalgebied (Dybex, Kaze,…), maar Nekotachi Entertainment geeft toch het meest de indruk van een uitgeverij te zijn “voor fans, door fans”. De releases van Nekotachi zijn steeds weer erg mooi afgewerkt en ook het niveau van hun reeksen ligt vaak hoog. Wolf’s Rain, Witch Hunter Robin, PlanetES of de reeksen in het .hack universum zijn toch erg gelauwerde anime. MangaHeuvelMagazine sprak met de oprichters en bezielers van het bedrijf: Jelle De Swert en Aleksandar Jankovic.
Jelle De Swert en Aleksandar Jankovic, jullie twee vormen het gezicht van NT Entertainment. Wat is de rolverdeling?
AJ: Ik hou mij bijna exclusief bezig met het vertalen (en het zetten van sommige manga).
JDS: Ik doe de eindredactie van alle vertalingen en zorg daarnaast voor de administratie.
Doen jullie alles zelf? Of zijn er zaken die jullie uitbesteden?
AJ: Nope, wij doen voorlopig nog alles zelf.
JDS: Wel, op een aantal controles na dan, die we door mensen met Hollands als moedertaal laten doen.
Op welk punt in hun leven beslissen enkele jongemannen dat ze anime willen uitgeven?
JDS: Op het punt waar ze na hun studies samenkomen om een eigen zaak te starten en tot de conclusie komen dat hun verzamelde expertise daarin het best tot z’n recht zou komen.
Op welke manier kwamen jullie in contact met Japan en het anime-wereldje?
AJ: Het zal weinig mensen in Vlaanderen verrassen dat mijn eerste contact decennia geleden kwam via de reeksen die toentertijd vertoond werden op de Franstalige zenders, en de interesse (verslaving?besmetting?;) is sindsdien enkel maar gegroeid.
Waarom kozen jullie trouwens voor anime en niet voor manga om de markt mee te bestoken?
JDS: het is misschien verrassend, maar het is makkelijker om DVD’s te verdelen dan boeken, zeker als beginner zonder connecties in die sector. Er is een wereld van verschil tussen de kanalen en methodes die voor drukwerk gebruikt worden.
Hoe ziet het productieproces eruit? Wat moet er allemaal gebeuren voordat wij jullie releases in de winkels vinden?
Kort samengevat: Licensing – Vertaling – Mastering – Persing – Distributie
Wat is jullie favoriete stap in dit proces?
JDS: De laatste, de stap waar het afgewerkte product de deur uitgaat 🙂
AJ: 100% mee eens.
Jullie bestaan nu reeds enkele jaren. Merken jullie een verschil met de markt toen jullie begonnen. Werpt jullie pionierswerk vruchten af? Stijgende verkoop? Verandering van de publieke opinie omtrent anime?
JDS: Er zal duidelijk meer nodig zijn dan één kleine uitgever met een minimaal marketing budget om het tij te keren. Voor zover wij het correct kunnen inschatten, is er niets noemenswaardig verbeterd of verslechterd.
AJ: Met andere woorden, er is bijna geen bal veranderd.
Jullie lieten al verstaan dat boxsets voor jullie series niet rendabel zijn. Werken jullie aan andere promotiestunts om jullie fans te plezieren?
JDS: De volgende grote promotiestunt hebben we al uitgetest op animecon in Nederland afgelopen maand: het goedkoop aanbieden van eerste volumes : we hebben een bevriende winkel de eerste volumes van Stratos 4 en s-CRY-ed laten verkopen voor één symbolische euro.
De Nekotachi catalogus is al redelijk uitgebreid. Hebben jullie een favoriete serie?
JDS: Afhankelijk van de stemming Wolf’s Rain, Witch Hunter Robin, Stratos 4 of Gundam Seed.
AJ: Ik zou voor Wolf’s Rain of Planetes gaan (alhoewel die laatste helemaal niet mijn favoriet was om te vertalen, moet ik zeggen 😉
Welke reeks die wordt uitgegeven bij de concurrentie op onze markt hadden jullie zelf graag onder jullie label uitgegeven?
AJ: Goh, er is zo veel dat ik zelf graag had uitgeven. Even denken.
Van Dybex : Berserk, Rurouni Kenshin, Read or Die OVA, Rahxephon, You’re under arrest the movie, en van het nog te verschijnen spul : Hakaima Sadamitsu, Shin angyo onshi en 2×2 shinobuden.
Van Kaze : Genshiken, Submarine Super 99, Gun frontier, 12 kokki, Space symphony Maetel, Azumanga daioh
Ik zal Déclic Images maar niet meerekenen als “onze markt”, of we zijn morgen nog bezig 😉
JDS: Daar kan ik mij grotendeels in terugvinden, al moet er misschien wel bij vermeld dat een aantal (zoals bvb. Berserk en 12 kokki) niet echt op onze markt zijn uitgebracht, aangezien ze nooit van Nederlandse ondertitels zijn voorzien.
Als jullie niet moeten denken aan markt-economische strubbelingen, welke anime zouden jullie dan zeker willen uitgeven?
JDS: Airmaster, You’re Under Arrest TV, Fist of the North Star TV, Kaleido Star, Kimagure Orange Road. Stel die vraag volgende week opnieuw en mogelijk komt alleen Airmaster nog terug 🙂
AJ: Airmaster, 100% zeker 🙂 (ook al zou dat waarschijnlijk nooit lukken, aangezien Toei niet met de andere kindjes wilt samenspelen, mabon). Voor de rest zou’k het volledige werk van Leiji Matsumoto uitbrengen, alle Adachi-anime en een aantal andere klassiekers/nog obscuurdere reeksen 😉
Kunnen jullie reeds iets zeggen over eventueel nieuwe licenties die eraan staan te komen?
JDS: Niet echt. Veel zal afhangen van hoe onze nieuwe inspanningen om de Nederlandse markt te benaderen uitdraaien.
Naast jullie werk als anime-uitgeverij verzorgen jullie ook de vertalingen voor Kana. Hoe zijn jullie met hen in contact gekomen?
AJ: Toen ik hoorde dat Dargaud-Lombard de Europese rechten voor Naruto had, heb ik hen gecontacteerd ivm het vertalen van de TV-reeks, maar de persoon van Dargaud-Lombard wist niet of ze ook een Nederlandse versie gingen maken. Een tijdje later kreeg ik plots telefoon met de vraag of we misschien geïnteresseerd zouden zijn in het vertalen van manga voor Kana, en de rest is geschiedenis 😉
Wat houdt jullie werk voor Kana allemaal in? Enkel vertalen of doen jullie meer?
JDS: Naast het vertalen verzorgen wij ook de ‘pre-press’: de teksten effectief op de pagina’s zetten, inclusief de vertalingen van de geluidseffecten en de layout van eventuele bonus-pagina’s.
Kunnen jullie zelf reeksen aanbrengen bij Kana? Als Kana bijvoorbeeld manga’s zou uitgeven waarvan jullie de animelicentie hebben zou dat een troef kunnen zijn.
AJ: In theorie kunnen we natuurlijk altijd reeksen voorstellen, maar het uiteindelijke beslissingsrecht blijft bij Kana, uiteraard. Aan de andere kant gaat het tweede deel van de vraag op dit moment niet echt op, aangezien de manga van onze huidige reeksen m.i. niet bijster interessant zijn.
Zijn er grote verschillen tussen het vertalen van een anime en het vertalen van een manga?
AJ: Het meest opvallende verschil is natuurlijk dat anime vertaald wordt op basis van een audiotrack (meestal met een exemplaar van het script bij), en de manga wordt (logischerwijs) vertaald op basis van de manga. Een ander verschil is dat het vertalen van een anime (afhankelijk van de reeks, natuurlijk) sneller gaat dan het vertalen van een manga. Een anime-aflevering is een simpel script met X aantal timing-regels, een manga is echter verdeeld in bladzijden met kadertjes waarin zowel tekstballonnen als effects staan die beide vertaald moeten worden.
Wat zijn de specifieke moeilijkheden aan het vertalen van de Japanse taal en cultuur naar iets wat verstaanbaar is in onze Westerse maatschappij? (Suffixen bijvoorbeeld)
Zijn er bepaalde eigenschappen die verloren gaan bij het vertalen van manga/anime? (woordspelingen, dialecten,…)
AJ: Woordgrappen en dialecten vertalen is zowat het moeilijkste aan de job. Meestal kan je door een heel stuk dialoog te herwerken een equivalent van de woordgrappen behouden, maar soms is dit echt onmogelijk. Dialecten overnemen is spijtig genoeg onmogelijk, aangezien het zo al moeilijk genoeg is om ABN zinnen te bouwen die ze aan beide kanten van de grens begrijpen, dus het gebruik van dialecten is uit den boze. Suffixen zijn moeilijk te behouden in het Nederlands, aangezien wij geen equivalent hebben, en het dus vreemd en/of stroef zal lezen. Hetzelfde geldt voor de meeste honorifieken. Nog iets moeilijks (specifiek voor de manga dan) is het feit dat de effecten die op de afbeeldingen staan, niet noodzakelijkerwijze klanknabootsend zijn – wat meestal gemakkelijk te “vertalen” is –, maar ook een toestand (zowel fysiek als mentaal) kunnen beduiden – iets wat veel moeilijker weer te geven is, vandaar dat mensen misschien af en toe vreemd zullen opkijken.
Krijgen jullie bepaalde richtlijnen voor het vertalen van de manga’s van Kana? Hebben jullie inspraak in hun (taal)beleid ? Zijn jullie even vrij als bij Nekotachi als anime-uitgeverij?
JDS: Aangezien we voor de manga’s in opdracht van Kana werken en de DVD vertalingen volledig voor eigen rekening zijn, verschilt de werkwijze toch enigszins.
Belangrijkste verschil is vooral de doelgroep, waardoor we voor de manga’s toch hier en daar iets meer op het taalgebruik moeten letten.
Hoe zien jullie de evolutie van NTE als bedrijf? Zijn er nog dromen die jullie willen verwezenlijken? Blijven jullie de combinatie Kana / Nekotachi behouden, of zal één van de twee de bovenhand krijgen?
JDS: De grote utopische droom is nog altijd een eigen licentie rechtstreeks met Japan, zonder tussenstation in Frankrijk of een ander Europees land.
Wat de Kana / Nekotachi samenwerking betreft, die mag als het van ons afhangt blijven duren zolang Kana manga uitgeeft in het Nederlands. Het spreekt voor zich dat Kana sowieso de bovenhand heeft, het zijn hun licenties 🙂
Het laatste jaar hebben we veel nieuwe manga-uitgeverijen mogen verwelkomen op de markt. Op de anime-markt waren er reeds eerder verschillende spelers. Hoe zien jullie de toekomst in?
JDS: Meer manga, minder anime lijkt de evolutie op korte termijn. De toekomst zal uitwijzen of we op langere termijn naar een toestand evolueren waar een kruisbestuiving tussen beide mogelijk wordt. Wat dat betreft wordt Naruto zeker een interessante testcase.
Interview afgenomen najaar 2006