25 februari 2007 door Koen Smet
Kana is in Frankrijk de grootste speler op de florisserende mangamarkt. Vermits het bedrijf ook Belgische roots heeft, leek de stap naar ons taalgebied logisch. Dit jaar was het dan zover. Met de reeksen Yugioh, Shaman King en vooral Naruto kiest Kana populaire shonen manga die een groot – vooral jong en mannelijk – publiek moeten aanspreken. Maar Kana heeft grootse plannen en zal zich niet uitsluitend op het jonge volkje richten. We spraken met Liek van der Geer die zich de “project manager manga” mag noemen van het grote Balloon Books waar Kana deel van uitmaakt.
Kan je je even voorstellen? Wat is je rol bij Kana?
Liek van der Geer, aangenaam, verantwoordelijk voor de Nederlandstalige manga van Kana.
Hoe ben je bij Balloon Books/Kana terecht gekomen? Had je affiniteit met manga?
Ja, affiniteit wel, maar verder kom ik eigenlijk uit de game industrie. Ik heb een tiental jaar voor verschillende trading card games gewerkt, waaronder Japanse, en de hele ontwikkeling van deze sector meegemaakt. Die ervaring en de raakpunten met de manga wereld, hebben me uiteindelijk bij Kana gebracht.
Wij zien de Kana manga’s een beetje overal opduiken. Tot in grote warenhuisketens en bij kleine dagbladhandelaars toe. Maar welke weg leggen jullie af om tot de volledig afgewerkte manga te komen? Met andere woorden, hoe ziet het productieproces eruit?
Het begint natuurlijk bij de vertaling, die geen doorvertaling is maar waarvoor we bewust gekozen hebben om deze steeds direct van het Japans naar het Nederlands te doen. Vervolgens zet pre-press de teksten in de ballonnen, en dan begint het redactieproces: teksten nalezen, het Nederlands waar nodig corrigeren maar ook het taalgebruik aanpassen als bijvoorbeeld een zin niet vlot loopt of niet in de voorziene plaats past. Dan alles nog eens controleren, ook qua woordkeuze want die moet voor zowel Nederland als Vlaanderen begrijpbaar zijn, en dit hele proces herhaalt zich een paar keer. Ondertussen wordt ook de cover opgemaakt en aan de Japanse uitgever voorgelegd ter goedkeuring. Uiteindelijk gaat het dan, een tweetal maanden voor de manga in de winkel zal liggen, naar de drukker.
Shaman King en Yugioh liggen nu al een tijdje in de winkels. Ook Naruto is verschenen op het moment dat dit magazine verschijnt. Zijn jullie al bezig met nieuwe reeksen? Gaan jullie een ruimer publiek aanspreken dan het traditionele ‘shonen’ publiek?
We gaan zeker een ruimer publiek aanspreken, want na verloop van tijd zullen zowat alle genres aan bod komen. Volgend jaar zal de eerste ‘seinen’ reeks voor een iets ouder publiek uitgebracht worden, en kort na de zomer van 2007 kun je onze eerste ‘shojo’ reeks voor (vooral) meisjes verwachten.
Jullie zijn nu reeds een half jaar bezig. Zijn jullie tevreden over de manier waarop jullie reeksen onthaald worden? Volgt de koop?
Ja, tot nu toe we zijn zeer tevreden, zeker in verhouding tot de markt die zich op het gebied van Nederlandstalige manga nog volledig moet ontwikkelen. De koop volgt, en we zijn echt heel blij met de vele positieve reacties van lezers die onze manga prijzen op het gebied van de kwaliteit van de vertaling, het drukwerk, het bewaren van de originaliteit door het publiceren in de Japanse leesrichting, én het respecteren van de Kana verschijningsdata dat elke twee maanden een nieuw volume van dezelfde serie garandeert.
Op de Stripdagen in Houten begin oktober heeft onze Nederlandstalige Shaman King zelfs een prijs gewonnen: de ‘Stripschappenning’ voor het beste album van 2006 in de categorie ‘Buitenlandse Jeugd’! Volgens mij de eerste manga die tussen verder allemaal ‘klassieke’ strips genomineerd was én meteen won. Een historisch keerpunt, super!!
Kana bracht de eerste drie volumes reeds eerder uit maar die test werd toen niet verder gezet. Krijgen jullie nu meer tijd om het publiek te overtuigen?
Dit keer is het geen test. Er was beslist om minstens enkele jaren te investeren vooraleer conclusies te trekken, maar eigenlijk is het nu al wel duidelijk dat Nederlandstalige Kana ‘came to stay’!
Wat opvalt aan Kana is dat jullie echt wel moeite doen om jullie reeksen verkocht te krijgen. Reeksen als Yugioh en Shaman King zijn echter bekend van televisie. Hoe gaan jullie de minder gekende reeksen proberen te promoten?
Op dezelfde wijze, met dat verschil dat we tegen die tijd rekenen op een grotere bekendheid van manga in het algemeen, zodat de serie zelf makkelijker opgepikt zal worden.
Manga en anime hebben in het verleden vaak te maken gehad met vooroordelen bij het grote publiek. Krijg je daar als uitgever mee te maken?
Zeker, maar dan vooral van de kant van zij die inkopen. Wat ik begrijp, want winkels willen natuurlijk producten die verkopen. Dus is het aan ons om die vooroordelen te weerleggen én hen uit te leggen dat Rome ook niet in één dag gebouwd is…
Wat vertel je aan ouders die hun kinderen liever geen manga’s zien lezen?
Dat manga ook over normen en waarden gaat zoals goed en slecht of vriendschap bijvoorbeeld. En dat het me beter lijkt dat hun kinderen manga lezen dan helemaal niet lezen, toch?
Voor de rechten moet je terecht bij de Japanse uitgeverijen. Hoe verloopt de samenwerking met hen? Hebben ze een andere mentaliteit dan jij gewoon bent?
De samenwerking verloopt inmiddels heel goed, het is een kwestie van vertrouwen winnen en dit uiteindelijk ook krijgen natuurlijk. En ja, hun mentaliteit is anders, heel hiërarchisch bijvoorbeeld. Maar aangezien manga nog altijd uit Japan komt en niet andersom, vind ik het normaal dat wij ons daaraan aanpassen, en daar doen we dan ook ons best voor.
Kan je ons reeds een vooruitblik geven op wat Kana ons nog te bieden heeft in de toekomst? Een Nederlandstalige site bijvoorbeeld?
Een volwaardig Nederlandstalig gedeelte van de Mangakana-site zal binnen enkele weken online zijn. Vanaf dan zul je vanaf de homepagina kunnen kiezen voor de Franse of Nederlandse pagina’s. In een latere fase komt er ook een Nederlandstalig forum en andere extra’s.
Jullie hebben ook de rechten op de anime van Naruto. Gaan jullie hiervoor weer samenwerken met Nekotachi die reeds jullie manga’s vertalen? Kunnen we ons aan een volwaardig Kana anime-label verwachten of zal het eerder sporadisch gebeuren dat jullie de rechten kopen op een anime?
Hiervoor gaan we inderdaad onder andere met Nekotachi samenwerken, want we staan erop dat de vertaling in lijn is met de manga. Een volwaardig Kana anime-label moet je nog niet meteen verwachten, maar het zal ook zeker niet alleen bij Naruto blijven.
Ook de rechten op de merchandise van Naruto zit bij jullie. Is dat iets dat jullie actief gaan uitbuiten? Waaraan kunnen we ons zoal verwachten?
Uitbuiten lijkt me niet helemaal het juiste woord, maar we hebben die rechten natuurlijk niet voor niets gekocht. Je kunt dan ook allerlei Naruto merchandise verwachten, maar wat precies wanneer, kan ik je binnenkort pas vertellen.
Heb je zelf al een favoriete manga? Bij Kana of bij jullie concurrenten?
Een echte favoriet heb ik nog niet, ik heb namelijk nog niet alles kunnen lezen wat ik zou willen lezen. Als ik me tot het Nederlandstalige werk beperk, vallen verschillende ‘seinen’ titels van de concurrentie me goed in de smaak, maar gaat mijn persoonlijke voorkeur toch uit naar ‘shojo’. En van onze eigen reeksen zijn Yoh en Manta stiekem mijn favorieten, Shaman King dus.
Ik haal het al aan. We hebben de laatste maanden nog enkele uitgeverijen mogen verwelkomen op de markt. Zie je de toekomst rooskleurig in voor de Nederlandstalige manga?
Absoluut!! Volgens mij is het een plus dat er nu meerdere uitgeverijen manga in het Nederlands publiceren, tenslotte moet manga op zich de weg naar het grote publiek in Nederland en Vlaanderen nog vinden. Verder zorgt iedere uitgeverij toch voor zijn eigen strategie en kenmerken, en is er ruimte en aanbod genoeg. Ik denk dan ook dat we nog niks gezien hebben, waar ik mee bedoel dat Nederlandstalige manga nog maar net aan zijn echte ontwikkeling begonnen is, maar ik ben ervan overtuigd dat deze evolutie zich positief zal verder zetten om vervolgens nooit meer te stoppen!
Interview afgenomen najaar 2006
Ondertussen staat ook de Kana website online. Breng hen zeker eens een bezoekje: Kana website