Discussie nr. 2: Porno in kinderhanden – schuld vd uitgever?

[NeeNee]

Manga en anime hebben in onze contreien (nog steeds) af te rekenen met flink wat vooroordelen. Langs de ene kant is er de associatie met sex & geweld, langs de andere kant de ziet men stripboekjes/tekenfilmpjes als iets voor kinderen. Winkels van tegenwoordig schijnen dat eerste grotendeels vergeten zijn, maar dat zorgt dan weer voor een nieuw probleem; want hoewel de hoeveelheid sex & geweld in de meeste manga sterk overroepen is, zijn er ook reeksen die je absoluut niet in kinderhanden wilt zien belanden.

Op de Nederlandstalige markt is Berserk waarschijnlijk het duidelijkste voorbeeld. Zoals Koen in zijn recensie al opmerkte wordt de reeks in Krankrijk verkocht in een plastiek hoesje en met een goed zichtbare sticker met leeftijdsaaduiding. Hier in België is dat niet het geval en plaatst men de boekjes in de supermarkt gewoon tussen de Jommekes en de Suske & Wiskes, waar iedere rondstruinende kleuter ze kan oppikken en lezen.

Wat denken jullie hiervan? Is zoiets de verantwoordelijkheid van de uitgever? Van de winkel? Of moeten de ouders zelf maar opletten dat hun kroost niet de verkeerde dingen leest? Dit natuurlijk indachtig dat veel ouders hun kinderen bij de strips dumpen terwijl ze boodschappen gaan doen, en dat de gemiddelde 10-jarige niet meer de hele tijd aan het handje loopt.

Hetzelfde gebeurt ook met Europese strips en tijdschriften als de Playboy, maar manga heeft meer te lijden onder het stigma. Bij anime stelt het probleem zich minder omdat je die al echt moet kopen vooraleer je ze kunt zien, en dan letten ouders meestal iets beter op – hoewel je ook hier kunt pleiten voor een duidelijke(re) leeftijdswaarschuwing om aan te geven dat het geen ‘gewoon tekenfilmke’ is, want voor sommige mensen is een 18+ symbooltje niet voldoende.

[Koen]

De eerste verantwoordelijkheid ligt mijn inziens toch bij de uitgeverij. Iets als Berserk kan je gewoon beter in plasticje doen en stickertje erop - zeker wetende dat manga nog een slecht imago met zich meedraagt én wetende waar manga's terechtkomen in de doorsnee winkel. Natuurlijk probeer je via de verdeler en vertegenwoordiger de winkelier te informeren maar die worden overstelpt met allerhande en al te vaak zal een gewone boekhandelaar strips en manga diet als zijn core business zien en ze dus ook slechts stiefmoederlijk behandelen. De ouders hebben dan natuurlijk wel weer een grotere verantwoordelijkheid, maar als ze hun kinderen Berserk zien lezen zal het uitoefenen van die verantwoordelijkheid waarschijnlijk niet veel verder gaan dan: "Manga's komen hier niet meer in huis!" En dan ben je als uitgeverij toch maar gezien

Leg je niet teveel verantwoordelijkheid bij de uitgeverij op die manier? Misschien wel, want strips zoals Rode Oortjes staan vaak ook gewoon tussen Jommeke en Sus&Wis, maar dat vind ik ook gewoon vreemd... Alleen sleuren strips dat stigma niet mee.

Informatie en communicatie zijn dus mijn key points

[pietel]

Haha die titel zou een rechtstreekse krantenkop kunnen zijn van een roddelkrant.
ik beeld me al in dat een mediageile morele kruisvaarder er een erezaak van maakt om alle moeders op te trommelen tegen de manga-industrie.
en in Amerika gebeuren zo'n dingen ook,
maar al een geluk leven we niet in puriteins Amerika.
en gaat het niet over porno, maar over een blote borst en veel geweld.

als je naar een film op tv kijkt op een later uur, zie je ook blote borsten, seksscenes of bruut geweld.
daar kan een kind ook naar kijken als zijn ouders daar niet op letten.
En ik ben blij dat het zo is in België. opvoeding houdt in dat je kinderen verstandig leert omgaan met zulke dingen, en niet angstvallig afschermen van de wereld.
jonge kinderen lezen geen Berserk, en of een 14/15jarige daarin geïnteresseerd is, hangt samen met de waarden die hij van thuis heeft meegekregen.

Maar het is wel aangewezen dat de winkels een onderscheid maken tussen kinder-, jongeren-, en volwassen strips, zodat ouders daarmee rekening kunnen houden.
net zoals ze doen voor de andere strips, en als ze dat niet doen (voor gewone strips of manga) dan mogen de overbezorgde ouders hun klachten bij de winkel neerleggen.
het is gewoon absurd om een onderscheid te maken tussen verschillende formaten van stripverhalen.
want zo creëer je stigma's in plaats van een evenwaardige plaats naast de andere stripformaten.

[Wimpuls]

Dat stigma 'sex en geweld' is moeilijk te bestrijden. Ik probeer dan manga met film te vergelijken. Bij films zijn ze al jaren bezig met categoriserenn onder druk van puriteins Amerika. Nu wordt alles opgesplitst in 16+,18+,...,All,... En dat gebeurt volgens dwaze stelregels. Een tiet? 18+! Tonnen actie en een druppel bloed? 16+! Tonnen actie en geen spatje bloed (zie Die Hard 4)? 12+! En dan zijn er die gekende labeltjes (de vuist, de twee paar voeten, de vloeker, de spin,...). Deze dingen zijn in feite allemaal gemaakt voor de slecht geïnformeerde ouder die per se een filmke wilt huren en blijkbaar nooit gehoord heeft van IMDB of Wikipedia.

Dus, om die zelfde onwetende mama of papa te helpen: een plastiekske en een sticker, met iets in de trant van 'niet voor gevoelige lezertjes'.'18+' of een andere leeftijd is veel te arbitrair. Aangezien de sector nogal klein is om daar een of ander controlerend wezen boven te zetten, ligt voor mij ook de verantwoordelijkheid bij de uitgever. 'Schuld' is nogal zwaar uitgedrukt. En het Nederlandstalige gamma is zo klein, dat het voor de winkelier praktisch niet altijd haalbaar is om alles mooi te splitsen. De winkelier informeren, is op zich niet slecht, maar die kan onmogelijk alle nieuwe titels blijven onderscheiden.

't Is echt de clash van stigma's: 'Sex en geweld' meets 'Strips zijn voor kinderen'. Als dan zo'n onwetende mama/papa zou bladeren in een Berserk, dan van slag alle manga bezoedeld.

[NeeNee]

De oorspronkelijke titel was "Porno in kinderhanden – verantwoordelijkheid van de uitgevers?", maar dat paste niet in het kotteke.

Leeftijdsaanduidingen zijn inderdaad nogal arbitrair, maar zo' sticker met "Voor een gewaarschuwd publiek" zou volgens mij wel mogen.

Ook niet vergeten dat manga erg verraderlijk kunnen zijn. Bij Berserk kun je in één oogopslag al zien dat het niet voor kindjes is, maar er zijn ook reeksen die er langs de buitenkant (qua tekenstijl) ongelofelijk schattig uitzien, maar waarin toch heel gruwelijke dingen gebeuren. En waar sta je dan als ouder? Je kunt toch moeilijk alle reeksen eerst volledig doorlezen vooraleer te beslissen of ze geschikt zijn. In zo'n geval vind ik dat de uitgever zijn verantwoordelijkheid moet opnemen en een waarschuwing plaatsen, zodat ouders tenminste een idee hebben van wat ze in huis halen.

Ik ben ook voorstander van een betere plaatsing, bijvoorbeeld (in de supermarkt) kinderstrips beneden en strips voor volwassenen in de hoogste rekken. Dat kost geen extra ruimte, alleen een beetje oplettendheid van de rekkenvuller. Natuurlijk, als die rekkenvuller niets van strips kent en de uitgever geen leeftijdsindicatie meegeeft, dan kan de winkel verder ook weinig doen.

[Bart]

Op de Nederlandstalige markt is Berserk waarschijnlijk het duidelijkste voorbeeld. [...] Hier in België is dat niet het geval en plaatst men de boekjes in de supermarkt gewoon tussen de Jommekes en de Suske & Wiskes, waar iedere rondstruinende kleuter ze kan oppikken en lezen.

Ik kan me wel herinneren dat ik in mijn kindertijd af en toe strips onder de neus geschoven kreeg die een portie bloot en geweld bevatten, zoals De Rode Ridder, (= toch de Vlaamse Berserk ), maar er schiet me niets van het kaliber Berserk te binnen.

Waarschijnlijk zou ik sowieso nachtmerries gekregen hebben moest ik die als uk gelezen hebben. Maar ja, ik beefde toen al van schrik voor Gremlins (die scene in het zwembad!) en The Dark Crystal (Friendssssssss...? )

Een kaftje errond en een waarschuwingssticker lijkt me wel billijk. En al zouden de winkelverantwoordelijken toch een beetje moeten weten wat ze binnenhalen, ga ik ermee akkoord dat dit best door de uitgever wordt gedaan. Zo ontstaat er alvast geen discussie over wiens schuld het is indien er toch zo'n 'verboden' boekje in 'verkeerde' handen valt.

De hamvraag is dan wel: waar trek je als uitgever de lijn? Hoe bepaalt men wat ongeschikt is? Dat is dan weer een andere discussie...

Aan de andere kant zou ik het als volwassen striplezer wel betreuren dat er kaftjes om een strip zitten, vooral als het om een reeks gaat die me niet bekend is. Even kunnen bladeren in een strip kan bepalen of ik hem koop of niet.
(En nu begint er al een duiveltje op mijn schouder te zeggen dat we die kaftjes en stickers maar moeten vergeten... "Uiteindelijk ligt de eindverantwoordelijkheid bij de ouders*! Zij kunnen toch ook eerst die strips doorbladeren? En ook: koop Microsoft-aandelen!")

* En zoals Pietel reeds zei, vroeg of laat komen kinderen toch in aanraking met 'inhoud voor volwassenen'. Het enige wat je als ouder daaraan kan doen is ze er verstandig mee leren omgaan.

[Koen]

Galaxa of Casca... hmmm... moeilijk!

[NeeNee]

Kaftjes zou ik persoonlijk ook minder aangenaam vinden, zet ze dan wat hoger of zo zodat de ukjes er niet aankunnen. (Waarschijnlijk kan ik er dan zelf ook niet meer aan zonder trapladdertje, maar soit. Ik vraag het wel aan een behulpzame reus. )

De hamvraag is dan wel: waar trek je als uitgever de lijn? Hoe bepaalt men wat ongeschikt is? Dat is dan weer een andere discussie...

Inderdaad.
*controleert lijst met discussietopics - check*

"Uiteindelijk ligt de eindverantwoordelijkheid bij de ouders*! Zij kunnen toch ook eerst die strips doorbladeren?"

Ik herhaal mijn argument van strips die er op het eerste zicht kindvriendelijk uitzien maar het niet altijd zijn. In het Nederlands hebben we er voorlopig nog geen, maar binnenkort komt Angel Sanctuary, dat qua inhoud toch een stuk minder lieflijk is dan de tekeningen doen vermoeden. Dan ben je als bezorgde ouder die het boekje eens snel doorbladert dus wel de pineut.

[Turvy]

Galaxa of Casca... hmmm... moeilijk!

Casca natuurlijk, duh!

Iets productievere post:
Een sticker helpt niets: kleine mannen trekken zich daar niks van aan en als ze er dan in lezen en de mama of de papa ziet het, is het nog altijd de schuld van die vuile porno-verkopers *kuch*.
Een plastiekje helpt niets: kleine mannen trekken dat er gewoon af (of de winkelier doet het om z'n anti-diefstalspul erin te stoppen) en dan zijn we weer bij af.

Eigenlijk kunnen de uitgeverijen niet winnen.
'Beste' optie is waarschijnlijk een waarschuwing op de cover.

[Koen]

Een waarschuwing op de cover? Casca met de tetn bloot op elke cover, bedoel je? Zodat het duidelijk is via de cover wat de inhoud inhoudt? Superidee!

[Jarus]

Ik ben van menig dat iedereen verantwoordelijk is.
En het begint bij de uitgever die moet maar een logotje op de cover doen.
Neem VIZ met de serie Pretty Face daar staat mooi z'n logotje op.
PARENTAL ADVISORY MATURE CONTENT.
met dat vind ik dat de uitgever wel gedaan heeft wat hij/zij moet.
dan ten 2e vind ik dat dan de winkel verantwoordelijk is.
leg het ergens neer waar de kleintjes er niet bij kunnen
en als ze er bij komen moet de verkoper het ze niet mee geven als hij/zij vind dat de klant te jong daar voor is.
maar ja dan zou de uitgever ook een leeftijd op de cover moeten zetten maar goed.
En dan als laatste de ouders.
Gewoon je kind goed opvoeden en opletten wat hij/zij doet.
Dan voorkom je al heel wat narigheid.
En dan nog kinderen komen toch ooit een keer in aanraking met de wat volwassenere dingen.
Dus nogmaals iedereen is deels verantwoordelijk naar mijn mening

[Turvy]

Een waarschuwing op de cover? Casca met de tetn bloot op elke cover, bedoel je? Zodat het duidelijk is via de cover wat de inhoud inhoudt? Superidee!

Dan ziet het er tenminste uit gelijk "de boekskes" en isser geen verwarring mogelijk.
(en ge kunt nooit genoeg Casca-tetn hebben )

[Koen]

(en ge kunt nooit genoeg Casca-tetn hebben )

Twee per lichaam vind ik anders wel genoeg

[Weertangel]

Persoonlijk vindt ik dat je maar tot een bepaald punt kunt gaan voordat alle waarschuwingen zo erg zijn dat een zak over een kind zijn hoofd trekken precies hetzelfde is....
Stickers met +16 of zo erop werken nog altijd het besten als je het mij vraagt, veel manga's hebben het zelf al op de cover staan(meestal +13) dus er wordt aan gewerkt.

en trouwens, Dit is nederland(en belgie)! een beetje naakt is toch geen probleem??
en winkeliers moeten gewoon zulke dingen op een hoge plank zetten, valt het minder op en kunnen ze er niet bij. al moet ik eerst nog een normale boekenwinkel vinden die uberhoubt buitenlandse comics/manga verkoopt, want tegenwoordig vindt je die alleen in gespecializeerde winkels(zoals Eppo in Eindhoven en Sylvester strips in Den bosch) dus maakt het niet echt uit...
en ze moetne het toch vroeg of laat leren hehe.

[NeeNee]

Er zijn tegenwoodig best wel veel winkels/supermarkten die Nederlandstalige manga verkopen, hoor.

Maar ik heb nog nooit leeftijdsaanduidingen op de cover gezien. Waar staan die dan?